پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی – اسلامی
پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی - اسلامی
تحول در علوم انسانی همواره یکی از مطالبات جدی اساتید و دانشجویان کشور در طول ۳۵ سال اخیر، و از جمله تأکیدات اصولی امام راحل (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی به شمار رفته است. البته در این زمینه سه رویکرد عمده وجود دارد. رویکرد اول، پذیرش علوم انسانیِ متداول را امری اجتنابناپذیر دانسته و در خوشبینانهترین وجه، تحول در علوم انسانی را به منزله تغییرات ظاهری در متون و سرفصلهای دانشگاهی برای رفع برخی تعارضات آشکار میان آموزههای اسلامی و نظریههای غربی و سکولار میداند. رویکرد دوم، با کنار گذاشتن کامل علوم انسانی متداول و حتی نفی روششناسیهای رایج علمی، تحول در علوم انسانی را به منزله جایگزین نمودن آموزههای نقلیِ اسلامی با علوم انسانی موجود میداند. در این بین، رویکرد سومی وجود دارد که نگاه آن به موضوع تحول در علوم انسانی به دور از هرگونه افراط و تفریط، نگاهی متعادل است. بر اساس این رویکرد، علوم انسانی و طبقهبندی آن باید بر اساس جهانبینی اسلامی مورد بازنگری قرار گیرد و در این بازنگری قطعاً علاوه بر تحول در فلسفه علوم انسانی و به تبع آن، فلسفههای هر علم (فلسفههای مضاف)، و ضمن ارائه روششناسیهای جدید، در جایگاه و کارکرد روششناسیهای متداولِ علمی نیز تغییراتی حاصل شود. بنابراین رویکرد سوم علاوه بر درک فوائد گزینش همه وجوهات مثبت و ممتاز علوم انسانی متداول، بیش از هر چیز، بر تولید فکر و تئوری و تاسیس بنیانهای جدید علمی بر پایه مبانی و اصول دینی و توجه به اقتضائات بومی تاکید دارد.